مقاله بررسی جامع كمكهاي اوليه

دسته بندي : علوم پزشکی » پزشکی
مقاله بررسي جامع كمكهاي اوليه در 80 صفحه ورد قابل ويرايش

رديف

موضوع


صفحه

1


باز كردن راه هوايي




2


دادن تنفس مصنوعي




3


ماساژ قلبي




4


خونريزي




5


اهداف كلي در خونريزي




6


اثرات خونريزي در بدن




7


انواع خونريزي




8


روشهاي مهار خونريزي




9


مسموميت ها




10


مسموميت گوارشي




11


مسموميت تنفسي




12


مسموميت تماسي




13


گزش و گاز گرفتگي




14


سوختگي ها




15


سوختگي با آتش




16


سوختگي با مواد شيميايي




17


سوختگي با جريان برق




18


سوختگي ناشي از شعله




19


صرع




20


شوك




21


غش




22


رعد و برق




23


سرمازدگي




24


گرمازدگي




25


يخ زدگي




26


مارگزيدگي




27


گزش حشرات




28


عقرب گزيدگي




29


انواع آسيبهاي وارده به دستگاه اسكلتي




30


آسيب استخوان




31


معاينه دستگاه اسكلتي




32


كمكهاي اوليه در آسيب هاي اسكلتي




33


غرق شدگي




34


دفاع اتمي




35


يك انفجار اتمي چه مشكلاتي را به وجود مي آورد




36


مراحل گسترش انفجار اتمي




37


علائم بيماري هاي پرتو




38


درلحظه انفجار اتمي چه بايد كرد




39


بعد از انفجار




40


بعد از كم شدن آلودگي يا خارج شدن از منطقه آلودگي چه بايد كرد




41


چگونه يك جان پناه اتمي خانگي بسازيم






باز كردن راه هوايي Air way

اولين قدم بازكردن راه هوايي فرد است. در فرد بيهوش تمامي ماهيچه ها شل شده اند. عضلات زبان و گردن هم از اين قاعده مستثني نيستند و احتمال دارد كه زبان به طرف حلق برگردد و راه هوايي را مسدود كند.

كف دست را روي پيشاني مصدوم گذاشته و سر او را به طرف عقب برگردانيد. همزمان با اين كار دست ديگر را زير چانه او قرارداده و به سمت بالا فشار دهيد به طوريكه دندانهاي فك بالا و پايين در مقابل هم قرار گيرند. در صورت انجام صحيح اين مراحل شما موفق به بازكردن راه هوايي مصدوم خواهيد شد.





مراقب باشيد كه، دهان فرد را بيش از حد باز نشود در اين صورت ممكن است زبان به عقب برگردد و راه هواي را

دادن تنفس مصنوعي Breathing

پس از باز كردن راه هوايي بايد از وضعيت تنفس مصدوم آگاه باشيد، ابتدا قفسه سينه فرد را برهنه كنيد.

اگر صورت مصدوم كبود و رنگ بريده باشد.

نه جريان هوا از بيني و دهان فرد حس شود و نه صدايي كه نشانگر جريان هوا باشد به گوش برسد. قفسه سينه حركت نداشته باشد.

تنفس وي قطع شده است و بايد تنفس مصنوعي را آغاز كند حتي اگر نتوانستيد تشخيص دهيد كه فرد مذكور تنفسي دارد يا نه نفس دارد يا نه نفس مصنوعي را آغاز كنيد چون اگر فرد تنفس داشته باشد شما در هنگام تنفس مصنوعي متوجه مي شويد.
تكنيك دادن تنفس مصنوعي

سر را به عقب متمايل كنيد به صورتيكه دهان كمي بازتر باشد ( نحوه باز كردن راه هوايي در مبحث قبل آمده است) با انگشتان دستي كه روي پيشاني مصدوم است سوراخهاي بيني فرد را ببنديد.







دهان فرد را روي دهان مصدوم بگذاريد بطوريكه ، لبهاي شما كاملا اطراف دهان او را بگيرد، با يك بازدم عميق هوا را وارد دهان مصدوم كنيد. همزمان از گوشه چشم خود به قفسه سينه فرد نگاه كنيد و ببينيد آيا با هنگامي كه درون مجاري هوايي او مي دميد قفسه سينه بالا مي رود يا نه؟

سه سينه فرد بالا مي آيد تنفس را قطع كنيد و دهان خود را از دهان فرد دا كرده و بيني او را آزاد بگذاريد و خودتان براي تنفس بعدي نفس بگيريد.

هنگام تنفس موثر سينه و شكم مصدوم بالا و پايين مي آيد، احياگر حس مي كند كه بادكنكي را پر مي كند و پس ازدميدن حجم معيني ، مقابل ورود هواي اضافه تر مقاومت احساس مي كند. به تدريج رنگ پوست فرد از زردي و كبودي به صورتي تغيير مي يابد.

ماساژ قلبي Circulation

پس از دادن يك يا دو تنفس مصنوعي در صورتيكه فرد تنفس خود را باز نيابد بايد نبض فرد را كنترل كرد.

طريقه كنترل كردن نبض :

پس از آنكه تنفس مصنوعي تمام شد كف دست را از روي پيشاني فرد برنداريد و دو انگشت دست ديگر را در وسط گردن بالاي ناي و حنجره روي برآمدگي جلوي گردن
(سيب آدم) بگذاريد.

انگشتان خود را به آرامي به سمت پايين و كنار آن قسمت بلغزانيد و سپس كمي فشار دهيد. به مدت 5-10 ثانيه اين كار را ادامه دهيد تا مطمئن شويد كه نبض را حس مي كنيد يا نه؟

كنترل كردن نبض احتياج به مهارت و دقت خاصي دارد شما نيز مي توانيد با تمرين كردن و شركت در كارگاههاي عملي احيا تنفسي اين مهارت را كسب نماييد.

اگر فرد نبض داشت به تنفس مصنوعي با اندازه دوازده بار در دقيقه ادامه دهيد.

اگر فرد نبض نداشت بايد بي درنگ ماساژ قلبي را همراه با تنفس مصنوعي آغاز كنيد، زيرا فرد دچار است قلبي شده و احتمال دارد صدمات جبران ناپذيري به مغز وي برسد.

براي دادن يك ماساژ قلبي موثر علاوه بر اينكه بايد ماساژ را با تكنيك صحيح انجام داد لازم است كه وي را در وضعيت مناسبي بخوابانيد.

بيمار را به پشت خوابانده، مطمئن شويد كه وي روي يك سطح سخت قرار گرفته است، اما اگر فرد در رختخواب با هر سطح نرم ديگري است وقت را تلف نكنيد و فقط كافيست كه او را روي زمين بلغزانيد يا اينكه يك تخته با هر شي و سخت را از بين پشت او و محلفه قرار دهيد.

كنار مصدوم زانو بزنيد.







آخرين حد دنده هاي او را با دو انگشت دستي كه بالاي فرد نزديكتر است بياييد انگشتان خود را بسمت بالا بلغزانيد تا يك فرورفتگي محل اتصال دنده هاي دو طرف برسيد.

يك انگشت را در محل فرورفتگي بگذاريد و انگشت ديگر را كنار آن قرار دهيد و سپس ته دست ديگر را در كنار آن دو انگشت قرار دهيد بعد ته دست دوم را روي دست اولي بگذاريد.

موقعيت بدن خود را طوري تنظيم كنيد كه بازوها خم نشوند و نشانه ها در امتداد نقطه اتكا دستها باشند. به اندازه اي بر جناغ فرد فشار وارد كنيد كه 4-5 سانتي متر پايين برود.

پس از انجام 15 عدد ماساژ پشت سر هم ( اين 15 ماساژ در مدت 11 ثانيه خواهد بود ) دو عدد تنفس مصنوعي به فرد بدهيد شما براي انجام اين دو تنفس 4 ثانيه فرصت داريد. اين سيكل بايد چهار بار در دقيقه تكرار شود براي اينكه بتوانيد نسبت 2: 15 را در هر دوره رعايت كنيد بهتر است با هر ماساژ شماره آن را بلند بگوييد.

بعد از يك دقيقه وضعيت مصدوم را ارزيابي كنيد.

اگر ضربان مداوم رگ گردن باز نگشته باشد دوباره احياي قلبي يدي را با دو تنفس و 15 ماساژ قلبي از سربگيريد. شما براي انجام اين دو تنفس و 15 ماساژ ،15 ثانيه فرصت داريد.

اين كار را براي مدت 3 دقيقه ديگر ادامه دهيد.

اگردر اين مدت تنفس منظم فرد بازگشت نيازي به تكرار احياي قلبي ريوي نيست بلكه بايد مرتب تنفس و نبض فرد را چك كنيد.

كمك هاي اوليه :

1) اغلب وقتي كه فرد مي افتد با شما وي را دراز مي كنيد حالش بهبود مي يابد و اقدام ديگري لازم نيست. اگر مصدوم به حالت نشسته باشد بهتر است سر او را خم كرده و وسط دو زانويش بگذاريد. ولي در مجموع وضيت دراز كش بهتر از نشسته است.

2) سر فرد را به عقب خم كنيد تا زبان از مسيرهاي هوايي خارج شود و همچنين سر را به يك طرف خم كنيد تا مواد استفراغي آسپيره نشود ( وارد راه هوايي او نشود)

3) لباسهاي مصدوم را شل كنيد.

4) تا وقتي مريض به هوش نيامده چيزي را به او نخورانيد.

5) روي سر وصورت مصدوم آب سرد بپاشيد يا نيشگون بگيريد.

6) اگر بدن مصدوم سرد است او را در پتو بپيچيد.

توجه : با وجود اينهك مسئله غش مسئله ساده اي است ولي مي تواند نشانه بيماري مهم قلبي و يا غيره باشد . بنابراين توصيه كه فرد دچار غش به پزشك مراجعه نمايد.


صاعقه و رد و برق

رعد و برق : حادثه اي زيبا ولي خطرناك

در برخي از فصول سال ( معمولاً اواخر زمستان و يا فصل بهار) اتفاق مي افتد و در اثر برخورد توده هاي باردار ابر با يكديگر و آزاد شدن مقادير زياد الكتريسيته ساكن موجود در اين ابرها ايجاد مي گردد. رعد و برق ، تخليه الكتريكي است ه در اثر الكتريسيته ساكن بين دو ابر يا بين ابر و زمين ايجاد مي شود.

رعايت نكته ايمني در داخل ساختمان:

1- وقتي رعد و برق رخ مي دهد، در منزل بمانيد و بيرون نرويد ، مگر آنكه لازم باشد.

2- به منظور جلوگيري از خطر آتش سوزي ناشي از صاعقه، يك برق گير بر روي ساختمان هاي بلند نصب كنيد.

3- از درها و پنجره ها، بخاري هاي ديواري، شوفاژ ها و ياديگر هادي هاي الكتريكي دور شويد.

4- دو شاخه و وسايل برقي مانند تلويزيون و راديو را از برق بيرون بكشيد.

5- دو شاخه تلفن را نيز بيرون بكشيد و از كاركردن با تلفن خودداري كنيد.

6- چراغ برق را براي داشتن روشنايي مناسب روشن نگاه داريد. بر خلاف عقيده ي عموم مردم اين كار خطر برخورد صاعقه با منزل شما افزايش نخواهد داد.

7- پرده ها را بكشيد و از ايستادن در نزديكي پنجره ها خودداري كنيد.


رعايت ايمني در خارج از ساختمان:

1- از ايستادن در مناطق مرتفع، روي ساختمان هاي بلند، تپه ، كوه يا هر ناحيه ي مرتفع ديگر به شدت پرهيز كنيد.

2- از تجهيزاتي كه هادي جريان الكتريسيته هستند استفاده نكنيد و در صورت وقوع رعد و برق از آنها دوري كنيد. مانند تراكتور، موتورسيكلت ، پل هاي فلزي و ..

3- از درختاني سيم هاي برق (خصوصاً‌كابل هاي فشار قوي برق) ، لوله ها با ديگر سازه هاي فلزي دور كنيد.

از حفارهاي فلزي، خطوط برق و تلفن دور شويد.

4- از پناه گرفتن زير درختان پرهيز كنيد. ( زيرا به علت برخورد برق و حرارت حاصل از آن، امكان آتش سوزي وجود دارد، لذا بايد ازاين كار خودداري كنيد.)

5- زير سيم هاي برق هوايي، مخازن و شيشه ها پناه نگيريد، زيرا احتمال فروريختن و افتادن آنها وجود دارد.

6- در صورتيكه داخل قايق در حال شنا كردن هستيد، به سرعت ازآب خارج شويد و بدن خود را خشك كنيد.

7- در صورتي كه در اتومبيل هستيد، ازدرختاني كه ممكن است روي آن بيفتد، دور شويد و سپس درجايي مناسب پارك كنيد، و تا پايان خطر از وسيله نقليه خود خارج نشويد. اما از دست زدن به قسمت هاي فلزي اتومبيل خودداري كنيد.

8- اگر در جنگل هستيد، به سرعت از آنجا خارج شويد يا در زير درختان كوتاه پناه بگيريد.

با رعايت ايمني امكان برخورد صاعقه با شما بسيار كم است و هيچ جاي نگراني نخواهد بود.

نكته : بدني كه دچار صاعقه زدگي شده، حاوي الكتريسيته نيست و مي توانند كمك هاي اوليه ي ضروري را براي وي انجام دهيد بنابراين از دست زدن به بدن افراد صاعقه زده هراس نداشته باشيد.
كمك هاي اوليه

بررسي علائم حياتي مصدوم و در صورت نياز عمليات احياي قلبي ريوي

مصدوم را به آرامش تشويق كنيد.

مصدوم را سريعاً به بيمارستان منتقل كنيد.
سرما زدگي
آسيبهاي ناشي از سرما

توانايي بدن در مقابله با سرما بسيار كمتر از توان آن براي مقابله با گرما است و در واقع روش اصلي براي گرم نگه داشتن بدن استفاده از لباس و پوشش مناسب است. علاوه بر اين عواملي است مثل خستگي، تغذيه نامناسب، سابقه بيماري( مرض قند بيماري قلبي- عروقي يا تنفسي، …) ، مصرف داروهاي خاص( مثل داروهاي فشار خون، واز همه مهمتر مصرف الكل) ، نامناسب بودن لباس و پوشش فرد و عوامل مختلف ديگري نيز باعث مستعد شدن فرد به كاهش درجه ي حرارت بدن و آسيب ناشي از آن خواهد بود.

عدم ترك براي مدت طولاني ( مثل سربازان داخل سنگر) به علاوه ي سرد بودن هوا، رطوبت بالا ، وزيدن باد و خيس بودن لباس ها نيز باعث مستعد شدن فرد و بروز سريع تر و شديدتر آسيب هاي ناشي از سرما خواهد شد.

؟؟ : در موارد آسيب هاي ناشي از سرما نيز پيشگيري بر درمان مقدم است و با رعايت اصول مقابله با سرما حتي در بدترين شرايط آب و هوايي نيز مي توان از بروز آنها جلوگيري كرد.

نكته : از رطوبت هوا به همراه وزش باد باعث از دست رفتن درجه ي حرارت بدن مي گردد. به ويژه هر چه سرعت باد بيشتر باشد، كاش درجه حرارت بدن سريع تر خواهد بود.وزش باد تند در يك آب وهاي سرد و مرطوب به سرعت باعث كاهش درجه حرارت بدن فرد خواهد شد.

كاهش عمومي درجه حرارت بدن ( هيپوترمي يا افت دماي بدن)

در برخي شرايط مانند قرار گرفتن طولاني در معرض آب و هواي بسيار سرد و يا غوطه ور شدن در آب بسيار سرد، بدن توانايي توليد حرارت لازم براي مقابله با سرماي محيطي را ندارد و در نهايت دچار كاهش دماي عمومي بدن مي گردد. به اين حالت اصطلاحاً‌هيپوترمي گويند. در اين حالت هيپوتالاموس مغز دچار بدكاري مي شود و بدن قادر به كنترل دماي قسمت مركزي خود نيست و درجه حرارت حرارت مركزي بدن از 37 درجه به كمتر از 35 درجه سانتي گراد خواهد رسيد. افراد سالخورده و ضعيف بخصوص اگر لاغر، خسته و گرسنه هم باشند مستعد هيپوترمي هستند.

علائم و نشانه ي اين افراد عبارت است از :

1- ابتدا بدن آنها دچار لرز مي شود.

2- پوست سرد و خشك مي شود.

3- نبض كند مي گردد.

4- تعداد تنفس بيمار كمتر از حالت طبيعي مي شود.

5- درجه حرارت بدن به 35 درجه يا كمتر مي رسد.

6- خواب آلودگي ظاهر مي شود كه ممكن است به كما منجر شود.

7- ممكن است ايست قلبي رخ دهد.

ساير علائم عبارتند از :

پوست سرد: يكي از علائمي كه دلالت بر افت دماي بدن و بروز حالت هيپوترمي درد ( به ويژه سرد بودن پوست شكم )

لرز : از واكنش هاي دفاعي بدن براي گرم كردن خود است و بدن بطور خودكار سعي مي كند تا با افزايش كار عضلات حرارت بيشتري توليد كند و دماي قسمت مركزي خود را ثابت نگه دارد، اما با پيشرفت آسيب و كاهش بيشتر دماي بدن، اين واكنش دفاعي نيز مختل مي شود.

گيج و منگ شدن مصدوم و از دست دادن قدرت قضاوت وتصميم گيري و از دست دادن هماهنگي حركات و فعاليتهاي بدني (؟؟: مصرف الكل باعث تشديد اين حالت مي گردد)

اشكال در تكلم و صحبت كردن و همچنين سفتي و انقباض عضلاني از ديگر علائم هيپوترمي مي باشد.
مسموميتهاي تزريقي
عقرب گزيدگي

عقربها (Scorpion) وابسته به عنكبوتيان هستند، در دنيا گونه هاي متعددي عقرب وجود دارد كه تنها تعدادي محدود براي انسان خطرناك هستند ، عقرب بيشتر در آب هواي گرم و شب ها فعال هستند و به اين علت رعايت نكات ايمني در مورد جلوگيري از عقرب گزيدگي به خصوص در مناطق گرمسيري و به هنگام تاريكي هوا اهميت دارد( مثل پوشيدن جوراب، شلوار و كفش مناسب ، تكان دادن كفش و لباس قبل از پوشيدن وغيره)

سم يكنوع عقرب به نام سنتروروئيد اسكاليچراتوس (Centruroides Sculpturatus) شديداً كشنده است ( عقرب كوچك وزرد رنگ به طول 5/2 تا 5/7 سانتي متر، كه به آن عقرب جرار نيز گفته مي شود)

نكته : خطرناك ترين عقرب در ايران عقربي است به نام گارديم كه محل زيست آن خوزستان است.
علايم ونشانه ها

پس از چند دقيقه از گزش عقرب كه عموماً در اندام (دست و پا) اتفاق مي افتد علايم زير مشاهده مي شود:

درد ، تاول ، قرمزي، تورم

با گذشت چند ساعت از گزش، ممكن است علايم زير در فرد مشاهده شود:

تند شدن نبض

بالا رفتن فشار خون

سرگيجه، حالت تهوع واستفراغ

تنگي، نفس

تشنج

افزايش ترشح بزاق

عقرب كزيدگي اغلب خطرناك نيست و تنها باعث بروز علايم ونشانه ها موضعي در محل گزش مي گردد با اين وجود بايد كمك هاي اوليه ضروري را براي مصدومين انجام داد و خطرناك بودن يا نبودن عقرب و شدت مسموميت را به كادر درماني و پزشك واگذار كرد.
كمك هاي اوليه

ارزيابي صحنه حادثه، دور كردن يا پرهيز از خطر، درخواست كمك در صورت لزوم

ABC ارزيابي اوليه مصدوم وا نجام مراحل و ديگر كمك هاي اوليه ضروري در صورت لزوم

بي حركت، نگه داشتن مصدوم و ثابت نگه داشتن عضو گزيده شده

كمپرس سرد ( نكته از گذاشتن يخ به صورت مستقيم بر روي اندام خودداري كنيد)

استفاده از دستگاه مكنده بخصوص جهت خارج كردن سم ( در صورت عدم وجود دستگاه مكنده مخصوص، استفاده از ساكشن يا مكيدن محل گزش توسط دهان مي باشد)

انتقال سريع به مركزدرماني

در برخي موارد و در صورت شديد بودن مسموميت در مراكز درماني از پادزهر سم عقرب براي خنثي سازي سم و درمان فرد استفاده مي شود البته اين كار بايد با دستور پزشك و تحت نظارت مستقيم او انجام شود.

در مورد بريدن و مكيدن محل زخم با دهان توافق نظر وجود ندارد. بعضي صاحب نظران با اين كار مخالف هستند و عده اي استفاده از اين روش را مجاز مي دانند.

در برخي از كتب بستن بالاي محل گزش با هدف تاخيردر جذب سم توصيه شده است. براي اين كار بايد :

1- از پارچه، باند يا يك وسيله ي مناسب ديگر با عرض حداقل چهار تا پنج سانتي متر استفاده كنيد.

2- پارچه ،باند يا وسيله مورد نظر را حدود پنج سانتي متر بالاتر از محل گزش ( يعني قسمتي از اندام كه به تنه مصدوم نزديك تر است) ببنديد.

3- پارچه يا باند بايد به حدي محكم بسته شود كه تنها باعث كند شدن جريان لنف و خون سياهرگي در اندام مربوطه گردد. توجه داشته باشيد كه اين كار به هيچ وجه نبايد باعث اخلال در جريان خون سرخرگي اندام مبتلا گردد. به اين منظور، پارچه يا باند بايد به صورتي بسته شود كه يك انگشت به راحتي از زير آن عبور كند و همچنين باعث قطع نبض در نقاط انتهايي اندام مبتلا گردد.

توجه : در صورت نزديك بودن مراكز درماني بهتر است بدون فوت وقت و انجام اقدامات اضافي مصدوم را هر چه سريعتر به مراكز درماني منتقل كنيد.

گزيدگي عقرب در افراد پير، كودكان، نوزادان و افراد مصدوم خطرناك تر است. همچنين اگر گزش متعدد يا نزديك سر وصورت يا گردن مصدوم باشد، خطرناك تر از گزش اندام (دست و پا) خواهد بود. به ياد داشته باشيد كه علايم گزيدگي با عقرب «گارديم» در ابتدا بسيار خفف و ناچيز است و همين مسئله اغلب باعث عدم مراجعه به موقع فرد به مراكز درماني مي گردد. اما مراجعه به مراكز درماني لازم و ضروري است و تاخير مي تواند منجر به بروز علايم مختلف مسموميت، از بين رفتن بافت هاي بدنه در محل گزش يا حتي در موارد شديد منجر به مرگ فرد گردد.